Eksperyment, który zaprezentuje był jednym z pierwszych, jakie wykonałem rozpoczynając moją przygodę z chemią. Nie miałem jeszcze wtedy zbyt wielu odczynników i sprzętu a w tym przypadku wszystko co potrzebne można było kupić w aptece.
Tak jest i dziś, potrzebne do eksperymentu odczynniki czyli Nadmanganian potasu (KMnO4) oraz glicerynę (C3H5(OH)3) zakupimy w każdej aptece.
Specjalnego sprzętu nie będziemy potrzebować, wystarczy kawałek metalowej blachy, na której przeprowadzimy reakcję oraz mała łyżeczka.
Reakcja przebiegnie w sposób bardzo gwałtowny dlatego koniecznym jest założenie okularów ochronnych !!! Wzrok mamy tylko jeden i w żadnym wypadku nie warto ryzykować.
Zaczynamy eksperyment:
Na stole ustawiamy metalową blachę i na jej środku usypujemy mały kopczyk krystalicznego nadmanganianu potasu. Następnie wkraplamy ok 3 - 4 krople gliceryny i czekamy na rozpoczęcie reakcji, które w zależności od wielkości kryształków nadmanganianu może nastąpić nawet po 1 min.
Zaraz po dodaniu gliceryny zaczyna ona wsiąkać w kopczyk a po pewnym czasie rozpoczyna się syczenie i z kopczyka wydobywa się dym. Reakcja zaczyna przebiegać coraz szybciej aż w końcu kopczyk gwałtownie się zapala.
Gliceryna szybko się utlenia i płomień znika, jeszcze przez chwilę pozostają rozżarzone resztki zredukowanego nadmanganianu potasu ale i te szybko stygną i światło znika. Cały eksperyment trwa bardzo krótko ale za to jest bardzo efektowny i powinien uświadomić zwłaszcza początkującym chemikom, że by wywołać płomień (mogący spowodować pożar) wcale nie potrzeba zapałek, wystarczy zmieszać dwie substancje. W kolejnym eksperymencie pokażę, że nawet woda może wywołać płomień.
Co się właściwie stało?:
Nadmanganian potasu jest bardzo silnym utleniaczem, stosowany jest bardzo często w mieszaninach pirotechnicznych jako źródło tlenu. Najczęściej w mieszankach mających spowodować wybuch (petardy). Dodanie gliceryny spowodowało samoistne rozpoczęcie reakcji, zadziałała ona w roli reduktora powodującego wydzielanie z nadmanganianu tlenu. Tlen zaczął utleniać glicerynę i reakcja dalej pobiegła już bardzo szybko. Ogólny wzór reakcji możemy zapisać następująco:
14KMnO4 + 4C3H5(OH)3 --> 7K2CO3 + 7Mn2O3 + 5CO2 + 16H2O
